Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938 yılında saat dokuzu geçe hayata gözlerini yumdu. Gazi’nin ölüm yıldönümünde, binlerce kişi bugün Anıtkabir’e gitti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve devlet erkanının kalanı da bugün tören için Anıtkabir’in yolunu tuttu.
ANITKABİR NE ZAMAN İNŞA EDİLDİ
Atatürk’ün 10 Kasım’da vefat etmesinin ardından naaşı önce 21 Kasım tarihinde geçici olarak Ankara Etnografya Müzesi’ne konulurken daha sonra 10 Kasım 1953’te anıt mezar Anıtkabir’e nakledildi.
1938 yılının Aralık ayında Anıtkabir Yer Tespit Komisyonu kuruldu. Komisyon, o dönem şehrin hemen her yerinden görülen Rasattepe’yi Anıtkabir için en uygun yer olarak seçti. TBBM, 1941 yılında başlattığı yarışmada İstanbul Mimarlık Fakültesi profesörü Emin Onat ile doçent Orhan Arda’nın projesini seçti.
Anıtkabir’in inşaatı 9 Ekim 1944 yılında başladı. İnşaat, dokuz yıla yakın bir zaman sürerken özellikle ikinci dünya savaşının oluşturduğu durum Anıtkabir’in yapım sürecine etki etti. Anıtkabir’in bulunduğu arazi, Türkiye’nin her bölgesinden ve bazı ülkelerden getirilen tohum ve fidanlarla yeşillendirildi. Anıtkabir’de bulunan mimari yapılar, aslanlı yol, kuleler, tören meydanı ve mozole olarak dört bölümden oluşturuldu.
YAPIMI NEDEN UZUN SÜRDÜ
Anıtkabir’in yapım sürecinde dönemin koşullarından sebeple aksamalar yaşandı. Bu da Atatürk’ün vefatından sonra 15 yıl kadar sürdü.
Anıtkabir’in yapım sürecini uzatan en büyük iki neden, ikinci dünya savaşı ve bir anıt mezar tasarlanmak istenmesi ve bu sebeple detaylı düşünülmesiydi. İkinci dünya savaşı beraberinde,ekonomik darboğaz ve kaynak kıtlığı getirmişti. Türkiye, o dönem ekonomik zorluklar yaşadığı için yeterinde kaynak ayrılamadı.
Emin Onat ve Orhan Arda’nın 1941 yılında seçilen anıt mezar projelerinde zaman içerisinde revizyonlar yapılması ve estetik unsurlara dikkat edilmesi, Anıtkabir’in cumhuriyetin bir simgesi olması nedeniyle büyük titizlik gösterilmesi yapım sürecini uzatan faktörlerdendir.
